Nu je een en ander geleerd hebt over hoe leren werkt, wil je vast aan de slag en op onderzoek uit. Maar geef iemand louter de opdracht: ‘Onderzoek!’ en hij zal je raar aankijken. ‘Wat moet ik onderzoeken?’ zal hij willen weten. Zolang er geen antwoord is op deze vraag blijft het onderzoek allerlei richtingen opgaan en verloopt het vaak inefficiënt. Probeer richtingloosheid te ondervangen door eerst jezelf te oriënteren en je leren richting te geven.
‘Hoe?’
Geef jezelf richting door te leren vanuit een (eigen) vraag. Is de vraag (op)gegeven? Maak hem je dan eigen!
‘Maar… je kunt toch pas een richtinggevende vraag stellen binnen een duidelijke context, d.w.z. als je voldoende achtergrondkennis hebt waarbinnen je je kunt oriënteren en waartegen een vraagstelling überhaupt relevant kan zijn?’
Juist, en de vraag rijst dan natuurlijk: Wanneer weet je dat je voldoende achtergrondkennis over de filosofie hebt om de relevantie van een vraag op te merken? Het antwoord op deze vraag hangt in ieder geval af van twee dingen:
Zaak dus om voor het leren je achtergrond enigszins helder te krijgen en aldus jezelf nader te oriënteren.
Vragen
- Ga terug naar het denkschema. Waar in het schema wat-je-al-weet-over-filosofie te situeren? En waar wat-je-nog-wil-leren-over-filosofie?
- In de inleiding hierboven zit een paradox verborgen: Je kunt pas een duidelijke, richtinggevende vraag stellen tegen een gedegen kennisachtergrond, maar die achtergrondkennis wilde je juist gaan opbouwen vanuit een richtinggevende vraag. (Hoe) kan deze paradox worden opgelost? Niet direct. Ga ervan uit dat je aanvankelijk nog niet in staat bent een duidelijke vraag te stellen, vanwege de ontbrekende achtergrondkennis. Toch moet je altijd al een vraag stellen, want een onheldere vraag is beter dan geen vraag. Vanuit de kennis die je gaat opdoen aan de hand van de vraag, zul je altijd kunnen terugkeren naar de vraag om hem te verscherpen en opnieuw op onderzoek uit te gaan. Vandaar nu de uitdrukkelijke opdracht voor al je leren: formuleer voor jezelf een vraag die je voorlopig als uitgangspunt neemt bij het doorwerken van deze afdeling.[t]