- Wat is leren volgens jou? Omschrijf eens bondig wat je inmiddels geleerd hebt omtrent leren.
- ‘Leerlingen’ die niet weten dat ze niet weten krijgen nogal eens te maken met het Dunning-Krugereffect (zie ook de afbeelding hieronder). Wat is volgens jou de remedie tegen dit effect? En volgens de experts?
- Onderzoek de etymologische betekenissen van de woorden ‘leren’ en ‘doceren’ en werk je bevindingen uit in een notitie.
- Voer een sokratisch gesprek naar aanleiding van de vraag Wat is leren? Tekstfragmenten die als basis kunnen dienen voor het gesprek zijn:
- Een of meerdere (liefst contrasterende) citaten uit het document Wat is leren volgens de leraren?
- Plato’s Menon 82b t/m 86c (of vanaf het begin tot 86c).
× 
Das alte Kriterium: wer wusste, was er nicht wusste, konnte etwas lernen.
Voorwaarde om te kunnen leren is: weten dat je niet weet. Alleen als je beseft niet te weten hoe te filosoferen, dan valt er wat dat betreft wat te leren. Besef alleen is echter niet voldoende; je moet ook willen leren filosoferen. Voor alles betekent dit dat je een filosofische houding aanneemt. Moedwillig! Alleen een filosofische houding aannemen is echter nog niet voldoende: filosoferen moet je vervolgens ook doen. Het door oefening aanleren van een aantal filosofische vaardigheden kan daarbij helpen.
In dit document staan de antwoorden van een aantal leraren op de vraag Wat is leren? Volg het volgende stappenplan:
- Lees de uitspraken aandachtig en kies vervolgens een leraar uit die het volgens jou bij het juiste eind heeft en een leraar die het volgens jou bij het verkeerde eind heeft.
- Beargumenteer je keuzes. Zorg ervoor dat de argumenten gaan over de uitspraak.
- Bestudeer je argumenten en bekijk welke maatstaven je (wellicht onbewust) hebt gehanteerd in je beoordeling. Schrijf je maatstaven uit in imperatieven en overweeg of je ze kunt aanhouden of ze moet laten vallen.
Op diverse plaatsen in deze cursus word je gemaand: Bedenk!
‘Wat moet je dan doen?’
Je moet dan bedenken dat je hier niet wordt uitgelegd hoe de wereld in elkaar zit, maar je eerder een aantal zaken wordt voorgelegd met de vraag: Had je dit al bedacht?
En dan moet je het verder zelf bedenken.
Zo kun je bijvoorbeeld bedenken dat als je iets wil leren, je niet meteen kan gaan beginnen met twijfelen. Doe je dat namelijk, dan loopt bedenken al direct dood in allerlei bedenkelijke bedenkingen.
Wat bedacht moet worden zal je vaak niet ineens en voor altijd tot je toe kunnen laten. Bedenken is een proces, dat herhaaldelijk zal moeten plaatsvinden. Noteer daarom je voorlopige bevindingen in je Notizbuch, dateer je schrijven, en kom er regelmatig op terug. Handig is om al in een vroeg stadium relevante filosofemen te memoriseren, zodat je ze op verloren momenten kunt overdenken.
Een bedenk-voorbeeld uit Heideggers Vom Wesen der Wahrheit:
Das griechische Wort für Wahrheit – man kann sich das nicht oft genug und muβ es sich immer wieder, fast täglich, vor die Seele bringen – heiβt άλήθεια, Unverborgenheit.[n]