Hieronder een aantal vertalingen van Theaitetos fragment 146c:
‘Zeg het frank en vrij: wat is volgens jou kennis?’ [vertaling door Hans Warren en Mario Molegraaf uit 1994]
‘So sage denn gerade und dreist heraus, was denkst du, daβ Erkenntnis ist?’ [vertaling door Friedrich Schleiermacher uit 1856]
‘Come, speak up well and nobly. What do you think knowlegde is?’ [vertaling door Harold N. Fowler uit 1921]
Het oorspronkelijke Grieks luidt:
ἀλλ᾽ εὖ καὶ γενναίως εἰπέ: τί σοι δοκεῖ εἶναι ἐπιστήμη;
Vragen bij de vertalingen
- Het verschil tussen de bovenstaande vertalingen en de Griekse grondtekst wordt duidelijk als je het Grieks eerst woordelijk vertaalt: ‘Maar spreek eens goed en getrouw aan je afkomst: wat schijnt het jou toe kennis te zijn?’
- Wat betreft het tweede gedeelte van de zin, welk verschil met de bovenstaande vertalingen wordt nu direct duidelijk?
- Welke filosofische vragen t.a.v. de verhouding tussen Theaitetos en het bevraagde (ἐπιστήμη) kunnen deze passage en haar vertalingen doen rijzen?
- Een woordelijke vertaling moet vervolgens in een begrijpelijke, goedlopende zin worden omgezet, waarin idioom (εὖ καὶ γενναίως) het liefst in idioom wordt vertaald, zonder echter te vervallen in een hertaling in eigentijdse taal.
- Evalueer de bovenstaande vertalingen op de in deze vraag genoemde eisen.
- Wat is filosofisch gezien problematisch aan te eigentijdse hertalingen?
- Wat is filosofisch gezien problematisch aan te oneigentijdse vertalingen?
- Waarom kunnen slechte vertalingen erg leerzaam zijn? Ga bij jezelf na van welk van bovenstaande vertalingen je het meest leert.
- Probeer zelf eens een geschikte vertaling te maken van passage 146c!