Exit through the Gift shop!

Wellicht kun je hier je heil vinden. Vaarwel!!

Quaestio mihi factus sunt.

Hoe een filosofische vraag filosofisch te vragen?

We weten nu: een filosofische wat is?-vraag vraagt naar de identiteit van iets. Maar voordat je zomaar een wat is?-vraag gaat stellen is het verstandig je eerst af te vragen: 

Vanwaar stel ik een wat is?-vraag? 

Je gaat wat is?-vragen stellen als je beseft dat je de identiteit van het bevraagde niet (meer) weet, en wel wil weten. 

Filosofisch kan het filosofische-vragen-stellen worden als ook ikzelf daarbij in het ongewisse geraak, wat betreft mijn eigen identiteit. Als ik, al vragende, zowel datgene word waarnaar gevraagd wordt, alsook datgene wat bevraagd wordt. Kortom, als ik zelf in die Frage gesteld word. 

Hoe lukt je dat, zelf in die Frage gesteld worden? 

Door in bepaalde omstandigheden te geraken, die je overkomen, en een filosofische houding aan te nemen.


Ik doe hier verslag van een onopvallend, nederig leven, maar dat maakt niet uit. De praktische wijsbegeerte valt net zo goed op te hangen aan het leven van een doorsnee-burger als aan dat van iemand uit de hogere kringen; ieder mens draagt in wezen alle menselijke eigenschappen in zich.[n]  

Als Montaigne in het citaat hierboven gelijk heeft dan geeft ieder mensenleven aanleiding tot filosoferen en dus tot je eigen vragen. 

Maar hoe kom je daartoe, je eigen vragen?

Keer terug naar je antwoorden bij de oefening De omwending van je leven in het geheel en vraag je af: 

Geeft de ervaring die ik daar heb beschreven aanleiding voor het echt stellen van een filosofische vraag? 

  • Zo nee, probeer dan een geschikter ervaring uit je leven te nemen die als aanknopingspunt kan dienen (oftewel: doe de genoemde oefening opnieuw).
  • Zo ja, formuleer dan op basis van je beschrijving je eigen, filosofische vraag. Besteed aandacht aan het bevraagde en gevraagde van de vraag en de Richtungssinn ervan. Noteer hem uiteindelijk, bijvoorbeeld in de kaft van je notebook, en dateer hem. 

Neem de eigen vraag voorlopig als uitgangspunt in je filosoferen. Neem je bijvoorbeeld voor een filosofisch essay te schrijven met de eigen vraag als vertrekpunt. Zoek en lees de filosofen en denk zelf na, vanuit de eigen vraag. Laat je erdoor leiden, maar niet rigide! Een eigen vraag kan gaandeweg om allerlei redenen geherfomuleerd moeten worden. Neem voor alles een filosofische houding aan.


Ten aanzien van de zijnsvraag – grof gezegd die naar het gebied van betekenis waarin dingen en mensen ten overstaan van elkaar blijk geven – schrijft Heidegger in Sein und Zeit het volgende: 

Die wesenhafte Betroffenheit des Fragens von seinem Gefragten gehört zum eigensten Sinn der Seinsfrage. 

En even daarvoor maakt hij gewag van... 

… eine merkwürdige ‘Rück- oder Vorbezogenheit’ des Gefragten (Sein) auf das Fragen als Seinsmodus eines Seiendes.[n]
  1. Waarom is filosofisch vragen nooit het vragen van iemand naar iets (de weg bijvoorbeeld)? Maak in je beantwoording gebruik van het fragment uit Sein und Zeit
  2. Wat kan ‘eine merkwürdige ‘Rück- oder Vorbezogenheit’ des Gefragten (Sein) auf das Fragen’ te betekenen hebben? 
  3. Hoe is in de volgende vragen het vragen wesenhaft Betroffen door zijn gevraagde?
    1. Wat is kennis?
    2. Wat is de oorsprong van de talen?
    3. Wie is de mens?